COMPOSTOS USADOS NA FITOTERAPIA E NA AROMATERAPIA
Na fitoterapia e no uso de plantas menciñais para fins cosméticos
ou curativos, atópanse diferentes tipos de sustancias. Estes compostos vanse obter dun ou outro xeito, según a natureza da sustancia en cuestión.
Polo tanto, imos ver previamente, os distintos tipos de
extractos e preparados que podemos obter. Clasificarémolos do seguinte
xeito:
1. Aceites esenciais
Son sustancias volátiles bioactivas moi concentradas, que as plantas sintetizan
en diferentes partes da mesma: nas follas, raíces, talo, flor (1,2)... Na
planta, estas sustancias serven para atraer polinizadores, ó tempo que repelen
depredadores e a protexen frente a infeccións (3). Son sustancias liposolubles
que conteñen gran cantidade de moléculas activas, englobadas maioritariamente
no grupo dos terpenos (1,2):
*Táboa: http://ocw.upm.es/ingenieria-agroforestal/uso-industrial-de-plantas-aromaticas-y-medicinales/contenidos/material-de-clase/tema7.pdf
Para poder identificar con claridade un aceite
esencial de calidade, convén ter en conta (4,5):
Como
precaución, temos que saber que os aceites esenciais non se poden aplicar ou
consumir directamente. Hai que diluilos nun vehículo, que polo xeral é un
aceite vexetal, descritos máis adiante.
-A especie concreta
da que se extraeu o aceite esencial. Por exemplo, Salvia officinalis posúe
cetonas neurotóxicas, mentres que Salvia sclarea ou Salvia
lavandulifolia, non).
-O quimiotipo* que
compón o aceite esencial. O quimiotipo fai referencia ós compoñentes químicos (algúns deles na táboa superior) que contén cada aceite esencial. Este pode variar
según as condicións de cultivo da planta. Por exemplo o romero produce un aceite esencial rico en eucaliptol (expectorante) en Marrocos, rico en alcanfor (relaxante muscular, e se a dose é moi elevada, neurotóxico e abortivo) na Provenza, e rico en verbenona (estimulante hepático) en Córcega (5).
*Para identificar o quimiotipo, o productor debe analizar a mostra
mediante técnicas de química analítica como é a cromatografía de gases (obtense
un perfil molecular onde se poden identificar os compostos químicos da mostra
gracias a masa da molécula).
- Orixe ou parte da que se extrae o aceite esencial: as follas, flores, raíz, talo...
2. Aceites vexetais
Son sustancias volátiles bioac
3. Macerados e extractos
Son sustancias volátiles bioac
4. Zumes e hidrolatos
Son sustancias volátiles bioac
EXTRACCIÓN DE ACEITES ESENCIAIS
Como se observa na imaxe do encabezado desta sección, a destilación consiste en facer pasar un fluxo de vapor de auga a través do material vexetal (Pasos 1, 2 e 3). Como o aceite esencial é moi volátil, arrástrase doadamente co fluxo de vapor de auga (Paso 5). É dirixido cara un serpentín que se atopa nun contedor refrixerante con auga fría (Pasos 6), onde vai condensar e ser recollido nun recipiente (Paso 9). Xa neste punto, a auga destilada e o aceite esencial sepáranse por diferencia de densidades, sendo moi doada a súa separación física.
Na seguinte ligazón, veredes moi ben explicado todo o proceso:
Cabe destacar a importancia do uso dun alambique de acero inoxidable ou outro tipo de destiladores como o recomendado no video. Os alambiques de cobre e ferro, forman óxidos que alteran as propiedades dos aceites esenciais (5).
2. Presión mecánica
Con este método, extráense as esencias da pel dos cítricos. Consiste en romper mecánicamente as cavidades que conteñen os aceites esenciais na pel dos limóns, laranxas, mandarinas... (4, 5)
3. Enfleurage
EXTRACCIÓN ACEITES VEXETAIS
1. Presión mecánica
EXTRACTOS OLEOSOS, MACERADOS
1. Oleato
2. Percolado
EXTRACTOS ACUOSOS
1. Zumes
2. Hidrolatos
3. Infusións
4. Decoccións
Bibliografía
1. D.
Castro Retrepo et al. Cultivo y producción de plantas aromáticas y medicinales.
2013. Universidad Católica de Oriente. Colombia.
4. I.
Sabater Galindo e L. Mourelle Mosqueira. Cosmética aplicada a estética y bienestar.
2014. España.
5. D.
Badoux. Por una cosmética inteligente. Aceites esenciales y vegetales. 2014.
Tomiño, España.
No hay comentarios:
Publicar un comentario